- КЪУТУГÆНÆН
-
Ацы бæрæгбон нæ рæстæджы бирæтæ нал кæнынц, фæлæ раздæр адæм хорз кæй зыдтой æмæ æхсызгонæй кæй кодтой, уыцы бæрæгбæттæй уыд иу (кæс Къутугæнæн).Къутугæнæн у хоры, зæххы куысты бæрæгбон. Hæ алы фæзылд дæр дзуры, адæм зæххимæ, æрдзимæ, азы афонтимæ фидар баст кæй сты, ууыл.Кæмæн куыд йæ фадат уыд, афтæ-иу скодта бæрæгбоны фынг. Адæм кæрæдзимæ цыдысты арфæтæм. Куывтой, сæ къутутæ æдзухдæр хорæй се дзаг куыд уой, цæмæй ацы аз ивгъуыд азæй бæркадджындæр уа, чындзæхсæвтæ æмæ куывдтæ куыд кæной.Сылгоймæгтæ-иу хыссæйæ сарæзтой рæсугъд къутуты хуызæттæ æмæ-иу сæ сфыхтой, алчидæр архайдта, уæдæ мæ къутутæ рæсугъддæр уой, адæмы зæрдæмæ тынгдæр фæцæуой.Къутугæнæн æрмæст хистæрты бæрæгбон нæ уыд, афтæ зæгъæн дæр ис, æмæ фыццаджыд;ер уыди æрыгон лæппуты бæрæгбон. Уыцы бонмæ-иу сын сæ хистæртæ фаттæ æмæ æрдынтæ сарæзтой, æмæ-иу лæппутæ ерысы бацыдысты, уæдæ мысан хуыздæр чи акъуырдзæн, кæй фат ыл тагъддæр сæмбæлдзæн. Нысантæ та сын уыдысты, сылгоймæгтæ хыссæйæ цы къутутæ кодтой, уыдон. Фылдæр къутутæ чи рамбылдтаид, уый уыд амондджын, уымæн æмæ уый амыдтæ сæ къутутæ уыдзысты хорæй седзаг, бæркадджын.кæс ИРОН ÆГЪДÆУТТÆ
Словарь по этнографии и мифологии осетин. 2014.